دعاؤه في الثناء على الله

يا مَنْ يَرْحَمُ مَنْ لايَرْحَمُهُ الْعِبادُ، وَ يا مَنْ يَقْبَلُ مَنْ لاتَقْبَلُهُ الْبِلادُ، وَ يا مَنْ لايَحْتَقِرُ اَهْلَ الْحاجَةِ اِلَيْه، يا مَنْ لا يَجْبَهُ بِالرَّدِّ اَهْلَ الْاِلْحاحِ اِلَيْهِ.

يا مَنْ لايَخْفى عَلَيْهِ صَغيرُ ما يُتْحَفُ بِهِ، وَ لايَضيعُ يَسيرُ ما يُعْمَلُ لَهُ، يا مَنْ يَشْكُرُ عَلَى الْقَليلِ، وَ يُجازي بِالْجَليلِ، يا مَنْ يَدْنُو اِلى مَنْ دَنا مِنْهُ، يا مَنْ يَدْعُو اِلى نَفْسِهِ مَنْ اَدْبَرَ عَنْهُ.

يا مَنْ لايُغَيِّرُ النِّعْمَةَ، وَ لايُبادِرُ بِالنَّقِمَةِ، يا مَنْ يُثْمِرُ الْحَسَنَةَ حَتّى يُنَمِّيَها، وَ يَتَجاوَزُ عَنِ السَّيِّئَةِ حَتّى يُعَفِّيَها، اِنْصَرَفَتْ دُونَ مَدى كَرَمِكَ الْحاجاتُ، وَ امْتَلَاَتْ بِفَيْضِ جُودِكَ اَوْعِيَهُ الطَّلِباتِ، تَفَسَّخَتْ دُونَ بُلُوغِ نَعْتِكَ الصِّفاتُ.

فَلَكَ الْعُلُوُّ الْاَعْلى فَوْقَ كُلِّ عالٍ، وَ الْجَلالُ الْأَمْجَدُ فَوْقَ كُلِّ جَلالٍ، كُلُّ جَليلٍ عِنْدَكَ حَقيرٌ، وَ كُلُّ شَريفٍ في جَنْبِ شَرَفِكَ صَغيرٌ، خابَ الْوافِدُونَ عَلى غَيْرِكَ، وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ اِلاَّ لَكَ، وَ ضاعَ الْمُلِمُّونَ اِلاَّ بِكَ، وَ اَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ اِلاَّ مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ.

لِاَنَّكَ ذُو غايَةٍ قَريبَةٍ مِنَ الرَّاغِبينَ، وَ ذُو مَجْدٍ مُباحٍ لِلسَّائِلينَ، لا يَخيبُ عَلَيْكَ الْامِلُونَ، وَ لا يَخْفِقُ مِنْ عَطائِكَ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَ لا يَشْقى بِنِقْمَتِكَ الْمُسْتَغْفِرُونَ.

رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصاكَ، وَ حِلْمُكَ مُتَعَرِّضٌ لِمَنْ ناواكَ، وَ عادَتُكَ الْاِحْسانُ اِلىَ الْمُسيئينَ، وَ سُنَّتُكَ الْاِبْقاءُ عَلَى الْمُعْتَدينَ.

حَتّى لَقَدْ غَرَّتْهُمْ اَناتُكَ عَنِ النُّزُوعِ، وَ صَدَّهُمْ اِمْهالُكَ عَنِ الرُّجُوعِ، وَ اِنَّما تَأَنَّيْتَ بِهِمْ لِيَفيؤُوا اِلى أَمْرِكَ، وَ اَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوامِ مُلْكِكَ، فَمَنْ كانَ مِنْ اَهْلِ السَّعادَةِ خَتَمْتَ لَهُ بِها، وَ مَنْ كانَ مِنْ اَهْلِ الشَّقاوَةِ خَذَلْتَهُ بِها.

كُلُّهُمْ صائِرٌ اِلى رَحْمَتِكَ، وَ اُمُورُهُمْ ائِلَةٌ اِلى اَمْرِكَ، لَمْ يَهِنْ عَلى طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطانُكَ، وَ لَمْ تُدْحَضْ لِتَرْكِ مُعاجَلَتِهِمْ حُجَجُكَ، حُجَّتُكَ قائِمَةٌ، وَ سُلْطانُكَ ثابِتٌ، فَالْوَيْلُ الدَّائِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ، وَ الْخَيْبَةُ الْخاذِلَةُ لِمَنْ خابَ مِنْكَ، وَ الشَّقاءُ الْاَشْقى لِمَنِ اغْتَرَّ بِكَ.

ما اَكْثَرَ تَقَلُّبَهُ في عَذابِكَ، وَ ما اَعْظَمَ تَرَدُّدَهُ في عِقابِكَ، وَ ما اَبْعَدَ غايَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ، وَ ما اَثْبَطَهُ مِنْ سُهُولَةِ الْمَخْرَجِ، عَدْلاً مِنْ قَضائِكَ لاتَجُورُ فيهِ، وَ اِنْصافاً مِنْ حُكْمِكَ لاتَحيفُ عَلَيْهِ.

قَدْ ظاهَرْتَ الْحُجَجَ، وَ اَزَلْتَ الْاَعْذارَ، وَ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعيدِ، وَ تَلَطَّفْتَ فِي التَّرْغيبِ، وَ ضَرَبْتَ الْاَمْثالَ، وَ اَطَلْتَ الْاِمْهالَ، وَ اَخَّرْتَ وَ اَنْتَ مُسْتَطيعٌ لِلْمُعاجَلَةِ، وَ تَأَنَّيْتَ وَ اَنْتَ مَليٌ بِالْمُبادَرَةِ، لَمْ تَكُ اَناتُكَ عَجْزاً، وَ لا حِلْمُكَ وَهْناً، وَ لااِمْساكُكَ لِعِلَّةٍ، وَ لاَ انْتِظارُكَ لِمُداراةٍ، بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ الْاَبْلَغُ، وَ كَرَمُكَ الْاَكْمَلُ، وَ اِحْسانُكَ الْاَوْفى، وَ نِعْمَتُكَ الْاَتَمُّ، كُلُّ ذلِكَ كانَ وَ لَمْ يَزُلْ وَ هُوَ كائِنٌ لايَزُولُ.

نِعْمَتُكَ اَجَلُّ مِنْ اَنْ تُوصَفَ بِكُلِّها، وَ مَجْدُكَ اَرْفَعُ مِنْ اَنْ يُمَدَّ بِكُنْهِهِ، وَ اِحْسانُكَ اَكْبَرُ مِنْ اَنْ يُشْكَرَ عَلى اَقَلِّهِ، فَقَدْ اَقْصَرْتُ ساكِتاً عَنْ تَحْميدِكَ، وَ تَهَيَّبْتُ مُمْسِكاً عَنْ تَمْجيدِكَ، لا رَغْبَةَ يا اِلهي عَنْكَ بَلْ عَجْزاً، وَ لا زُهْداً فيما عِنْدَكَ بَلْ تَقْصيراً.

وَ ها أَنَا ذا يا اِلهي اُؤَمِّلُ بِالْوِفادَةِ، وَ اَسْأَلُكَ حُسْنَ الرِّفادَةِ، فَاسْمَعْ نِدائي، وَ اسْتَجِبْ دُعائي، وَ لاتَخْتِمْ عَمَلي بِخَيْبَتي، وَ لا تَجْبَهْني بِالرَّدِّ في مَسْأَلَتي، وَ اَكْرِمْ مِنْ عِنْدِكَ مُنْصَرَفي، اِنَّكَ غَيْرُ ضائِقٍ عَمَّا يُريدُ، وَ لا عاجِزٌ عَمَّا تَشاءُ، وَ اَنْتَ عَلى كُلِّ شَىْ ءٍ قَديرٌ.

دعاى آن حضرت در ثناء بر خداوند

اى آنكه به كسى كه بندگان به او رحم نمى كنند رحم مى كند، و اى آنكه كسى كه اهل شهرها او را نمى پذيرند را مى پذيرد، و اى آنكه نيازمندانش را خوار نمى گرداند، و اى آنكه اصرار كنندگان خود را نااميد نمى سازد.

و اى آنكه چيز اندكى كه به او ارمغان دهند از ديدش مخفى نيست، و اندك چيزى كه براى او انجام دهند را جزا مى دهد، و اى آنكه عمل كم را مى پذيرد و پاداش بزرگ مى دهد، و اى آنكه به كسى كه به او نزديك مى شود نزديك مى گردد، و اى آنكه كسى را كه از او روى برمى گرداند را بسوى خود مى خواند.

و اى آنكه نعمت و بخشش را تغيير نمى دهد و در به كيفر رساندن شتاب نمى كند، و اى آنكه نيكى را مى روياند تا آنرا بيفزايد و از بدى مى گذرد تا آنرا ناپديد گرداند، آرزوها پيش از رسيدن به نهايت و پايان جود و بخشش تو با تحقق خواسته ها برگشتند، و جامهاى حاجات و خواسته ها به جريان و روان شدن جود و بخشش تو پر شد، و اوصاف پيش از رسيدن به وصف تو از هم گسيختند.

پس بلندترين بلندى بر بالاى هر بلندى و بزرگترين بزرگى بر بالاى هر بزرگى شايسته توست، هر بزرگى در برابر تو اندك و هر ارجمندى در كنار ارجمنديت خوار است، آنانكه بسوى غير تو آمدند نااميد گشتند، و آنانكه جز تو را درخواست نمودند زيان كردند، و آنانكه بدرگاه جز تو فرود آمدند تباه شدند، و نعمت خواهان جز كسى كه از فضل و احسانت نعمت خواست دچار خشكسالى گرديدند.

زيرا تو به خواهندگان نزديكى، و به خواستاران جود و بخشش مى كنى، اميدواران به تو نااميد نشده، و درخواست كنندگان عطاء و بخششت بى نصيب نگردند، و آمرزش خواهان به عذاب و كيفرت بدبخت نمى شوند.

روزى تو براى كسى كه معصيت و نافرمانيت را كرده گسترده، و حلم و بردباريت براى آنكه با تو دشمنى نموده روى آورنده است، عادت و روش تو نسبت به بدكاران احسان و نيكى است، و طريقه تو نسبت به تجاوز كنندگان از حدت رحمت و مهربانى است.

تا اينكه مهلت دادن تو ايشان را از بازگشت مغرور ساخته و فريب داده، و شتاب نكردن تو آنان را از باز ايستادن بازداشته، و اينكه آنان را مهلت داده اى براى اينستكه به فرمانت بازگردند،و اينكه در باره"كيفر" آنان شتاب ننمائى از جهت اعتماد به دوام و هميشگى ملك و پادشاهى خود مى باشد،پس هر كه سزاوار نيكبختى بوده پايان كارش را به نيكبختى پايان دهد،و هر كه شايسته بدبختى بوده او را از جهت بدبختى خوار ساختى.

همه ايشان به رحمت تو مى رسند، و گفتار و كردارشان به فرمان تو بازمى گردد، و طول مدت "مهلت دادن ايشان" قدرتت را سست نساخته، و شتاب نكردن در "عقاب" اينان دلائلت را نابود ننمود، حجت و دليل تو پابرجا بوده و باطل نمى شود، و سلطنت و پادشاهيت ثابت و هميشگى است كه نيست نمى گردد، پس عذاب هميشگى كسى را سزاست كه از تو برگشته، و نوميدى خواركننده شايسته كسى است كه از تو نااميد گردد، و بدبخت ترين بدبختى براى كسى است كه به تو مغرور شده و جرأت نموده و دلير شود.

چه بسيار است بازگشت پياپى او در شكنجه ات، و چه طولانى است سرگردانيش در كيفرت، و چه دور است پايان غم و اندوهش، و چه نوميد است از اينكه به آسانى رهائى يابد، از روى عدالت در كارهايت است كه بر او ظلم نمى كنى، و از روى انصاف و دادگرى در فرمانت است كه بر او ستم نمى نمائى.

براى آنكه حجتها و دلائلت را پياپى و به كمك يكديگر گردانيده اى، و عذر و بهانه ها را زائل ساختى، و تهديد و ترساندن را اعلام نموده اى، و در ترغيب و خواهان نمودن لطف و نيكوئى را بجا آورده اى، و مثلها زده، و مهلت دادن را طولانى كرده و "كيفر را" به تأخير انداخته اى، در حاليكه تو بر شتاب كردن توانائى، و شتاب نكردى و تو به شتاب نمودن قادرى، درنگ نمودنت نه از روى ناتوانى است، و مهلت دادنت نه از روى سستى است، و خوددارى ات نه از روى بى خبرى است، و به تأخير انداختنت نه از روى ملاطفت و خوشرفتارى است، بلكه براى آنستكه حجتت رساتر، و كرم وبخششت كاملتر، و نيكى تو فراوانتر، و نعمتت تمامتر باشد، و همه آنچه گفته شد بوده و هميشه بوده و هست و خواهد بود.

نعمتت بزرگتر از آنستكه همه آن به وصف درآيد، و بزرگى ات بالاتر از آنستكه كنه و حقيقت آن به حدّى درآيد، و احسانت افزونتر از آنستكه به حداقل آن سپاس گزارده شوى، و خاموشى مرا از سپاس گزاردن تو ناتوان ساخته، و خوددارى مرا از بزرگ داشتن تو درمانده كرده، خدايا نه از روى بى رغبتى و دورى گزيدن از سپاسگزارى است بلكه از روى عجز و ناتوانى و كوتاهى مى باشد.

پس اينك منم كه قصد آمدن به درگاهت را دارم، و عطا و بخشش نيكو از تو مى خواهم، پس صدايم را بشنو و دعا و درخواستم را روا ساز، و كارم را با نااميدى به پايان مرسان، و در خواهشم دست ردّ و منع بر پيشانيم مزن، و رفتنم را نزد خود و بازگشتنم را بسويت گرامى دار، زيرا تو به آنچه خواهى گرفتار سختى نشده، و از آنچه از تو خواسته شود ناتوان نيستى، و تو بر هر چيز توانائى.