مناسک حج نسخه متنی

را به او تلقين كند اگر قابل تلقين باشد،
به اين معنى كه بتواند هر چه را به او
بگويند بگويد والا خود به جاى او تلبيه
بگويد و باز دارد او را از آنچه بر محرم
اجتناب از آن لازم است و جايز است كندن
لباس او را تا رسيدن به " فخ " تأخير
بيندازد، اگر راهش از آن طرف باشد، واو را
وا دارد كه آنچه از اعمال حج را مىتواند به
جا آورد، وآنچه نمىتواند خود به نيابت او
به جا آورد، واو را دور خانه خدا طواف داده
و بين صفا و مروه سعى دهد ودر عرفات و مشعر
نيز وقوفش دهد و وادار كند رمى را شخصا
انجام دهد اگر بتواند، والا خود به جاى او
رمى كند و همچنين نماز طواف و تقصير يا
تراشيدن سر و بقيه اعمال و در صورت تمكن
احوط آنست كه در حال طواف هر دو طاهر باشند
ونماز طواف را هر دو بخوانند. مسأله 8 - نفقه
(هزينه) حج بچه، آنچه مازاد بر نفقه عادى
است بر ولى است نه بر خودش. بلى اگر حفظ بچه
متوقف بر همراه بردن او به سفر است، جائز
است از مال خودش خرجش كنند. مسأله 9 - چنانچه
بچه بوسيله ولى محرم شود پول قربانى بچه بر
ولى او است ونيز وجوب كفاره شكار، وثبوت
سائر
[ 6 ]
كفارات عمدى بر ولى خالى از وجه نيست. شرط
دوم: عقل است، بر ديوانه (هر چند ادوارى
باشد) حج واجب نيست. بلى اگر در ماههاى حج،
ديوانه عاقل شد و مستطيع بود و تمكن از به
جا آوردن اعمال حج داشت بر او واجب مىشود،
هر چند در اوقات ديگر ديوانه باشد. شرط سوم:
آزادى است پس بر مملوك (غلام زر خريد) هر چند
مستطيع و مأذون از طرف مولاى خود باشد، حج
واجب نيست. و هر گاه به اذن مولاى خود حج
نمايد حجش صحيح است، ولى كفايت از حجة
الاسلام نمىكند وبعد از آزادى چنانچه
داراى شرايط باشد بايد دوباره حج نمايد.
شرط چهارم: استطاعت است ودر آن چند چيز
معتبر است: اول: سعه وقت، به اين معنى كه
وقت كافى براى رفتن به مكه و به جا آوردن
اعمال واجب در آن جا باشد. بنابر اين اگر
بدست آمدن مال وقتى باشد كه براى اين اعمال
كافى نباشد يا كافى باشد ولى با مشقت زياد
كه عادة تحمل نشود واجب نخواهد بود، و در
چنين صورت واجب مال را تا سال بعد نگهدارى
نمايد. پس اگر استطاعت باقى بود حج در سال
بعد واجب خواهد بود و الا واجب نيست. دوم:
امنيت وسلامتى، به اين معنى كه در رفتن وبر
گشتن و بودن در آن جا، خطرى بر جان ومال
وناموسش نباشد، همچنان كه مباشرت حج بر
شخص مستطيعى شخصا
[ 7 ]
نمىتواند بجهت پيرى يا بيمارى يا عذر
ديگرى به حج برود واجب نيست ولى نايب گرفتن
بر او واجب است على الاظهر چنانكه خواهد
آمد. مسأله 10 - اگر براى حج دو راه باشد يكى
مأمون و بى خطر و ديگرى غير مأمون و با خطر،
وجوب حج ساقط نمىشود بلكه واجب است از راه
بى خطر برود هر چند دور باشد. مسأله 11 - اگر
در بلد خود مالى داشته باشد كه به حج رفتن
موجب تلف شود حج بر او واجب نخواهد بود، در
صورتيكه ضرر مجحف باشد و همچنين است اگر
چيزى باشد كه شرعا مانع از رفتن به حج
باشد، چنانچه حج رفتن سبب ترك واجب اهم از
او شود، مانند نجات غريق يا نجات كسى از
سوختن، يا آن كه حجش متوقف بر اين باشد كه
فعل حرامى انجام دهد كه اجتناب از آن اهم
از حج باشد، كه در تمام اين صور حج واجب
نيست. مسأله 12 - هر گاه با اين كه حجش مستلزم
ترك واجب اهم يا به جا آوردن فعل حرام باشد
به حج رود، در اين صورت هر چند از جهت ترك
واجب يا فعل حرام معصيت كار مىشود، ولى
ظاهر اين است كه حجش مجزى از حجة الاسلام
خواهد بود، البته اگر شرايط ديگر را دارا
باشد. وفرقى نيست بين كسى كه حج از سالهاى
قبل بر ذمه‌اش مستقر بوده وكسى
[ 8 ]
كه حج در همان سال استطاعت بر او واجب شده.
مسأله 13 - هر گاه در راه حج دشمنى باشد كه
رفع او جز به پرداخت مال زياد ممكن نباشد،
پرداخت مال واجب نيست و وجوب حج ساقط خواهد
شد مسأله 14 - هر گاه راه حج منحصر به دريا
باشد، وجوب حج ساقط نخواهد شد مگر در صورت
ترس از غرق يا بيمارى و چنانچه با ترس از
اين چيزها حج نمود بنابر اظهر حجش صحيح
خواهد بود. شرط سوم: زاد وراحله است، ومعنى
زاد، داشتن توشه راه است كه آنچه در سفر
محتاج است داشته باشد، يا پولى داشته باشد
كه توشه خود را تهيه نمايد، و معنى راحله،
داشتن وسيله سوارى كه بدان وسيله برود و
برگردد. و لازم است زاد و راحله لايق به حال
شخص و مناسب شان او باشد. مسأله 15 - داشتن
راحله يا وسيله سوارى مختص به صورت احتياج
نيست، بلكه مطلقا شرط است هر چند محتاجش
نباشد، مانند اين كه بدون مشقت قدرت پياده
روى داشته باشد، وپياده روى هم منافى شرف و
آبرويش نباشد. مسأله 16 - ميزان و معيار در
زاد و راحله وجود، فعلى آنها نيست، وبر كسى
كه مىتواند آنها را با كار و كاسبى مناسب
شأن تحصيل نمايد بدون مانع حج واجب است،